Κυριακή 6 Ιανουαρίου 2013

Τα εν τάφω μη εν δήμω

Του Τάσου Ψαρρή


«Έχετε καμία άκρη στον δήμο;» είπε ο υπάλληλος του γραφείου τελετών στον άντρα που είχε πάει για να κανονίσει τις λεπτομέρειες της κηδείας της συζύγου του. Η άτυχη γυναίκα είχε πεθάνει χτυπημένη από ανίατη ασθένεια, σε νεαρή σχετικά ηλικία.
«Τι εννοείτε;» ρώτησε έκπληκτος ο άντρας, με τα σημάδια του πόνου έντονα ζωγραφισμένα επάνω του. Ο υπάλληλος προσπάθησε να του δώσει να καταλάβει.
«Εννοώ ότι για να βάλουμε τον άνθρωπό σας στο κοιμητήριο της περιοχής σας θα πρέπει να πάρουμε άδεια από τον δήμο. Διαφορετικά, θα πρέπει να τον πάμε αλλού».
Το αλλού ήταν ένα νεκροταφείο σε απόσταση περίπου τριάντα χιλιομέτρων από την κατοικία της θανούσας. Ο άντρας, που είχε την ατυχία να μη διατηρεί πρόσβαση στην τοπική εξουσία, απόμεινε προβληματισμένος. Ο υπάλληλος θέλησε να τον βγάλει από τη δύσκολη θέση.


«Ακούστε» είπε, «δώστε μου τριακόσια ευρώ και θα δω τι μπορώ να κάνω. Προσέξτε, τριακόσια ευρώ επιπλέον των λοιπών εξόδων».
Ο άντρας πλήρωσε τα λεφτά και η γυναίκα ετάφη στο νεκροταφείο της περιοχής, στη μέση ενός στενού διάδρομου που έβγαζε σε μια μάντρα με τσιμεντόλιθους. Επισκεπτόταν επί δυόμισι χρόνια το μνήμα. Επειδή η δουλειά του τον ανάγκαζε να ταξιδεύει συχνά, έδινε πενήντα ευρώ τον μήνα σ’ έναν καντηλανάφτη για να το φροντίζει και να ανάβει το καντήλι. Σε κάθε μνημόσυνο, πλήρωνε εκατό ευρώ τον ιερέα. Ο άντρας ήξερε ότι οι τάφοι διατηρούνται μόνο για τρία χρόνια και αυτό επιβεβαιώθηκε όταν κάπου έξι μήνες πριν από την παρέλευση αυτού του χρονικού διαστήματος έλαβε ειδοποίηση από τον δήμο ότι έπρεπε να τον ελευθερώσει. Η διαδικασία προέβλεπε ότι το λείψανο θα μεταφερόταν σε ένα διπλανό παρκάκι, εντός του κοιμητηρίου, όπου υπήρχαν ανάκατα πλάκες, καντήλια και σταυροί. Ο άντρας ρώτησε αν υπήρχε δυνατότητα να διατηρήσει το μνήμα περισσότερο καιρό.
«Είναι αδύνατον» του είπε ο υπάλληλος. «Εκτός κι αν έχετε καμία άκρη στον δήμο».
«Εννοείται αν ξέρω κάποιον συνάδελφό σας;» είπε ψύχραιμα ο άντρας.
«Μην με κοροϊδεύετε, κύριε. Σε έξι μήνες ο τάφος να έχει αδειάσει». Το τηλέφωνο έκλεισε απότομα.
Όπως συμβαίνει συχνά σε αυτόν τον τόπο όπου για όλους υπάρχει ένας γνωστός, αρκεί να τον αναζητήσουμε, ο άντρας έψαξε και βρήκε κάποιον ο οποίος είχε τις απαραίτητες άκρες. Ο σύνδεσμός του του έφερε χαρμόσυνα νέα: μπορούσε να κρατήσει το μνήμα για έναν ακόμη χρόνο αρκεί να κατέβαλε στον δήμο εξακόσια ευρώ για κάθε έτος. Ο άντρας αναρωτήθηκε τι εννοούσε λέγοντας για κάθε έτος, αφού η παράταση θα δινόταν μόνο για έναν χρόνο. Ο σύνδεσμος τον παρέπεμψε στον δημοτικό υπάλληλο με τον οποίο είχε μιλήσει.
«Η διορία σας λήγει τον Νοέμβριο» του εξήγησε αυτός με βλοσυρό ύφος. «Μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου είναι ένα έτος, από 1η Γενάρη μέχρι του χρόνου τον Νοέμβριο είναι δεύτερο έτος».
Ο άντρας πλήρωσε το ποσό και συνέχισε να επισκέπτεται για λίγο καιρό ακόμη τη γυναίκα του.
Αν το επίπεδο μιας κοινωνίας αντικατοπτρίζεται στον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζει τους νεκρούς της, τότε η ελληνική κοινωνία έχει περιπέσει από καιρό σε καθεστώς αποκτήνωσης. Η προστασία της ανθρώπινης προσωπικότητας είναι ηθική και νομική υποχρέωση που δεν περιορίζεται μόνο στη ζωή, αλλά επεκτείνεται και πέρα απ’ αυτήν. Ο σεβασμός στη μνήμη των νεκρών αποτελεί δικαίωμα που προστατεύεται από τον ποινικό κώδικα και του οποίου η παραβίαση επιφέρει την ποινή της φυλάκισης.
Ο Συνήγορος του Πολίτη έχει παρέμβει συχνά σε υποθέσεις πλημμελούς λειτουργίας κοιμητηρίων, παρακώλυσης των προβλεπόμενων διαδικασιών λόγω γραφειοκρατίας και παράκαμψης της αρχής της ισότητας των πολιτών. Σε αυτή τη χώρα, όμως, όπου η καταπάτηση των ηθικών αξίων αποτελεί κανόνα και όχι εξαίρεση, κυρίως από την πλευρά της δημόσιας διοίκησης, δεν ιδρώνει το αυτί κανενός. Η εξευτελιστική μεταχείριση των εκλιπόντων συνιστά έγκλημα γιατί, πρώτον, διασύρει την ανθρώπινη τιμή και, δεύτερον, αποβλέπει στην εκμετάλλευση της δυστυχίας συγγενών και οικείων. Όσοι μένουν πίσω καλούνται να διαχειριστούν την απώλεια των ανθρώπων τους και ταυτόχρονα να υπερασπιστούν τη μνήμη τους.
Οι περιπτώσεις πολιτών που πέφτουν θύματα απάτης από επιτήδειους ή που εξαναγκάζονται να πληρώσουν μίζες σε καταχραστές της «εξουσίας» προκειμένου να προσφέρουν στους συγγενείς τους αυτό που δικαιούνται είναι συχνές. Δεν είναι σπάνιες ακόμη και οι περιπτώσεις ανθρώπων που αφήνουν τους νεκρούς τους άταφους γιατί αδυνατούν να καλύψουν τα υπέρογκα έξοδα της κηδείας.
Η προσβολή της μεταθανάτιας αξιοπρέπειας μετατρέπει την κοινωνία σε όχλο αγρίων.

Ανάρτηση από : http://www.avgi.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου