Αναδημοσίευση από εδώ.
του Λεωνίδα Βατικιώτη (*)
Η έκδοση του βιβλίου του Γιάννη Τόλιου, με τίτλο «Η μετάβαση στο εθνικό νόμισμα, αφετηρία εξόδου από την κρίση» εκδ. Ταξιδευτής 2016, αποτελεί ένα ευχάριστο γεγονός για δύο λόγους.
Ο πρώτος λόγος είναι πολιτικός. Ένα χρόνο μετά την υπογραφή του αντιλαϊκού μνημονίου Τσίπρα και την εκλογική νίκη του μεταλλαγμένου, νεοφιλελεύθερου ΣΥΡΙΖΑ το μεγαλύτερο λαϊκό κίνημα που δημιουργήθηκε στην Ευρώπη ενάντια στα Μνημόνια φαίνεται μουδιασμένο να δέχεται το ένα πλήγμα μετά το άλλο, από τους περυσινούς του μάλιστα συντρόφους. Προς επίρρωση, η πώληση του ΟΛΠ, των περιφερειακών αεροδρομίων, του Ελληνικού και τώρα της ΔΕΗ και των εταιρειών ύδρευσης.
Το βιβλίο του Γιάννη Τόλιου επιχειρεί και φέρνει επιτυχημένα σε πέρας έναν πρώτο απολογισμό αυτών των πολιτικών που υπαγορεύουν οι πιστωτές και η ελληνική ολιγαρχία και εφαρμόζει ο ΣΥΡΙΖΑ, αδιαμαρτύρητα. Το τέταρτο κεφάλαιο αποτελεί την πρώτη, απ’ όσο έχω υπ’ όψη μου αποτυπωμένη σε βιβλίο, αποτίμηση του Μνημονίου Τσίπρα. Έτσι, σε εμφανή αντίθεση με το κλίμα εφησυχασμού και προσδοκιών που επιχειρεί να καλλιεργήσει η κυβέρνηση ο Γ. Τόλιος χαρακτηρίζει (σελ. 93) ως «πολιτικό και οικονομικό σκάνδαλο διαρκείας με συνενόχους όλες τις μνημονιακές δυνάμεις την τρίτη ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών», και επίσης (σελ. 99) ως «παράδοση στους δανειστές των τελευταίων οχυρών της κοινωνικής ασφάλισης» το αντιασφαλιστικό τερατούργημα του Κατρούγκαλου.
Επιπλέον αποτιμώντας τον λεγόμενο αναπτυξιακό νόμο (σελ. 108), τονίζει ότι «έχει όλες τις κακοδαιμονίες των προηγούμενων… αναπαράγει επίσης την αδιαφάνεια των φορολογικών κινήτρων (δεν υπάρχει ανάλυση κόστους – ωφέλειας) ενώ όλες οι μορφές ενισχύσεων αποτελούν σκανδαλώδεις παροχές σε κεφαλαιούχους χωρίς μετρήσιμο αναπτυξιακό αποτέλεσμα». Και συνεχίζει ο Γ. Τόλιος: «Οι κυβερνώντες πιστεύουν ότι με επικοινωνιακά τρικ θα πετύχουν να συγκαλύψουν το τεράστιο έλλειμμα αναπτυξιακής προοπτικής της χώρας. Προσποιούνται ότι δε γνωρίζουν ότι τα αλλεπάλληλα υφεσιακά μέτρα είναι “από χέρι” υφεσιακά και θα επιδεινώσουν τα οικονομικά και κοινωνικά αδιέξοδα και πρώτα απ’ όλα την ανεργία».
Η αποδόμηση των αντιλαϊκών μέτρων της κυβέρνησης Τσίπρα - Καμμένου από τον Γ. Τόλιο στο νέο του βιβλίο μπορεί να συμβάλλει στον αναγκαίο επανεξοπλισμό που θα επιτρέψει την αναγέννηση του κινήματος ενάντια στη φτώχεια και τη λιτότητα. Σε κάθε περίπτωση προκαλεί ρήγματα στο τείχος προστασίας που έχει δημιουργηθεί γύρω από τη νεοφιλελεύθερη οικονομική πολιτική Τσίπρα – Τσακαλώτου και Σταθάκη.
Η δεύτερη συμβολή του βιβλίου του Γ. Τόλιου εδράζεται περισσότερο στην ιδεολογία σε σχέση με την προηγούμενη, είναι όμως εξ ίσου απαραίτητη και αποκαλυπτική με την πρώτη που προανέφερα. Αφορά την ιδεολογική διερεύνηση των όρων ανατροπής αυτής της πολιτικής. Τις απαντήσεις στα πιεστικά ερωτήματα: Θα έχουμε επάρκεια τροφίμων; Θα έχουμε τα αναγκαία φάρμακα; Θα υπάρχει επάρκεια καυσίμων; Τι κάνουμε με μηχανολογικό εξοπλισμό και πρώτες ύλες; Είναι ερωτήματα που απαντώνται στο δεύτερο μέρος όπου εξετάζονται οι προοπτικές της μετάβασης και οι προσωρινές δυσκολίες.
Στο τρίτο μέρος του βιβλίου ο Γ. Τόλιος παραθέτει το περίγραμμα της «επόμενης μέρας», προτάσσοντας το δημόσιο και κοινωνικό έλεγχο των τραπεζών, τη σεισάχθεια στα υπερχρεωμένα λαϊκά νοικοκυριά και άλλα ριζοσπαστικά μέτρα. Σε αυτό το κεφάλαιο καταθέτει ο συγγραφέας μια άποψη που πιστεύω ότι αφορά ένα θέμα το οποίο δεν κλείνει εύκολα και χρήζει διεξοδικής συζήτησης. Τη σχέση του αιτήματος εξόδου από το ευρώ με το αίτημα της εξόδου από την ΕΕ.
Με τον κίνδυνο της απλοποίησης μιας καλά τεκμηριωμένης άποψης μεταφέρω τη θέση του συγγραφέα: «Η προβολή της αποδέσμευσης από την ΕΕ δεν ισχυροποιεί αλλά αποδυναμώνει το μέτωπο των αντιμνημονιακών δυνάμεων, δεδομένου ότι πολλοί έχουν πειστεί για την ανάγκη απαλλαγής από τα μνημόνια και το ευρώ, δεν έχουν όμως πειστεί για μια συνολική ρήξη και έξοδο από την ΕΕ» (σελ. 81).
Προς αποφυγή παρανοήσεων πρέπει να αναφέρω ότι σε άλλο σημείο του βιβλίου ο Γ. Τόλιος χαρακτηρίζει ταξικό σχηματισμό την ΕΕ. Δε πιστεύει δηλαδή ότι επιδέχεται μετασχηματισμών. Αναφέρει χαρακτηριστικά στο τελευταίο κεφάλαιο που αφορά στο Brexit: «Η ΕΕ αποτελεί ένα νεοφιλελεύθερο φρούριο που προωθεί κατάργηση εργατικών δικαιωμάτων, ιδιωτικοποιήσεις και ασυδοσία των αγορών, ένταση της εκμετάλλευσης των εργαζομένων».
Παρόλα αυτά, κατά την άποψή μου, το ερώτημα για τη θέση που πρέπει να καταλαμβάνει ο στόχος εξόδου από την ΕΕ, πρέπει να απαντιέται με κριτήριο το αν η ΕΕ εμποδίζει ή διευκολύνει την ανατροπή της μνημονιακής πολιτικής και την εφαρμογή μιας αριστερής πολιτικής. Εφ όσον όλοι θα συμφωνήσουμε ότι η ΕΕ, πολύ περισσότερο μάλιστα μετά την ψήφιση του Δημοσιονομικού Συμφώνου και την εφαρμογή του πλαισίου επιτήρησης του Εαρινού εξαμήνου, αποτελεί ισχυρότατο θεματοφύλακα της λιτότητας, πιστεύω ότι εξ ίσου ισχυρή πρέπει να είναι η συμφωνία μας για την ανάγκη να αποκαλύψουμε τον ταξικό της χαρακτήρα. Να δείξουμε ότι δεν αποτελεί μηχανισμό μεταβιβάσεων και «σπίτι των λαών». Είναι μάλιστα θέσεις που τις διατυπώνει με σαφήνεια ο συγγραφέας στο βιβλίο του.
Αν για μια ακόμη φορά προσαρμόσουμε τους στόχους μας στις επικρατούσες αντιλήψεις ή στις στρεβλές προσλήψεις της πραγματικότητας που μπορεί να έχει ακόμη και ο κόσμος του αγώνα, θα έχουμε θυσιάσει τις δυνατότητες που προσφέρει η πραγματικότητα, βάζοντάς την στην κλίνη του προκρούστη. Θα έχουμε αποκρύψει πλευρές αυτής της πραγματικότητας, που αργά ή γρήγορα θα τις βρούμε μπροστά μας.
Επομένως, από τώρα παλεύουμε να ανασκευάσουμε διαδεδομένες αντιλήψεις για το χαρακτήρα της ΕΕ, που αν δεν εκφράζουν τη συνείδηση αστικών και μικροαστικών στρωμάτων αντανακλούν πλευρές της πραγματικότητας άλλων εποχών που έχουν οριστικά παρέλθει, χωρίς φυσικά να πέφτουμε στην ευκολία αναλύσεων που ταυτίζουν το ευρώ με την ΕΕ. Πρόκειται για προσεγγίσεις χονδροειδείς και ανιστορικές που παραβλέπουν τη σχετική αυτονομία των διαφορετικών μορφών και βαθμίδων ενοποίησης της ιμπεριαλιστικής παγκοσμιοποίησης στη γηραιά ήπειρο.
Η όξυνση των αντιθέσεων, μετά το Brexit και πριν τις γαλλικές εκλογές, μετατρέπει σε επιτακτικό καθήκον την ψηλάφηση αυτών των αντιθέσεων και κυρίως την εμβάθυνση του ριζοσπαστισμού μας. Εν είδει επιλόγου μεταφέρω ένα απόσπασμα από το βιβλίο του Γ. Τόλιου (σελ. 125): «Έρχεται η διάλυση της Ευρωπαϊκής Ένωσης ένα βήμα πιο κοντά με το Brexit; Προφανώς. Είναι καλό αυτό; Αναμφίβολα».
Ας αναλάβουμε επομένως την ευθύνη που μας αναλογεί ώστε αυτή η διάλυση να γίνει με όρους κινήματος και Αριστεράς… Η ανάλυση του Γιάννη Τόλιου είναι πολύτιμη σε αυτή την κατεύθυνση, για μια ακόμη φορά!
(*) Από την ομιλία του Λ.Β. στην παρουσίαση του βιβλίου του Γ. Τόλιου
Πηγή: http://kommon.gr/ - 27 Σεπτεμβρίου 2016
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου